Hải Vân Quan, di tích lịch sử nổi tiếng nằm trên đèo Hải Vân, là ranh giới giữa Thừa Thiên-Huế và Đà Nẵng. Đây từng là cửa ải quan trọng trên con đường Bắc Nam, gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử. Với vị trí chiến lược và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, Hải Vân Quan không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là điểm đến du lịch hấp dẫn nhờ vẻ đẹp kiến trúc cổ kính. Sau khi được trùng tu, di tích này đã “lột xác”, trở thành một địa điểm thu hút du khách và mở cửa miễn phí cho mọi người tham quan.
Nằm trên cung đường đèo huyền thoại từ Huế ra Đà Nẵng, Hải Vân Quan là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai yêu thích lịch sử và thiên nhiên. Vào thời vua Lê Thánh Tông, nơi đây được tôn vinh với 6 chữ “Thiên hạ đệ nhất hùng quan”, khẳng định sự hoành tráng của cửa ải này. Hãy cùng khám phá những giá trị đặc biệt mà Hải Vân Quan mang lại trong bài viết dưới đây.
1Vài nét đặc biệt của Hải Vân Quan
– Địa chỉ: Đỉnh đèo Hải Vân, thị trấn Lăng Cô, Phú Lộc, Huế
– Giờ hoạt động: Cả ngày
– Giá vé: Miễn phí
Nằm trên ranh giới giữa TP. Đà Nẵng và tỉnh Thừa Thiên – Huế, Hải Vân Quan là một công trình phòng thủ lịch sử được xây dựng vào năm 1826 dưới thời nhà Nguyễn. Được công nhận là di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, Hải Vân Quan không chỉ có giá trị lịch sử mà còn là điểm du lịch hấp dẫn. Sau 3 năm cải tạo, Hải Vân Quan đã có diện mạo mới và chính thức mở cửa đón khách miễn phí từ ngày 01/08/2024.
Hải Vân Quan sau khi được trùng tu, nhìn từ phía Đà Nẵng về Huế. Ảnh: Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế. Ảnh: VNExpress
Vẻ cổ kính của Hải Vân Quan trước khi được trùng tu. Ảnh: trangg_yet
Nằm ở đỉnh đèo Hải Vân, với độ cao 496m so với mực nước biển, Hải Vân Quan không chỉ là di tích lịch sử quan trọng mà còn sở hữu cảnh quan núi non hùng vĩ, thu hút du khách dừng chân chiêm ngưỡng.
Với vị trí độc đáo, Hải Vân Quan từng là một trong những cửa ải chiến lược nhất của Việt Nam, kiểm soát cả con đường bộ từ phía Nam vào Huế và con đường biển dưới chân núi.
Một góc Hải Vân Quan với tầm nhìn bao quát ra vịnh Lăng Cô, cho thấy vị trí quan trọng của thành này vào thời Nguyễn. Ảnh: VNExpress
2Kinh nghiệm chinh phục đệ nhất thành lũy
2.1 Thời điểm lý tưởng vượt đèo Hải Vân để đến thành lũy
Nằm trên đèo Hải Vân, Hải Vân Quan không chỉ khoe sắc hoa ngãi rực rỡ vào mùa xuân mà còn hùng vĩ dưới ánh nắng vàng tháng Sáu. Để trải nghiệm trọn vẹn vẻ đẹp của di tích này, bạn cần ghi nhớ một số điểm quan trọng trong cẩm nang du lịch:
Với vị trí ở Duyên hải Nam Trung Bộ, Hải Vân Quan có hai mùa rõ rệt: mùa khô và mùa mưa. Thời tiết ở đây thường chịu ảnh hưởng từ Tây Nguyên, khiến nắng mưa khá thất thường. Do đó, thời điểm lý tưởng nhất để tham quan là từ tháng Ba đến tháng Tám, khi thời tiết khô ráo, ít mưa và trời quang đãng, giúp chuyến đi của bạn thêm phần thoải mái.
Một mẹo nhỏ cho chuyến khám phá là bạn nên xuất phát vào sáng sớm (từ 4h-5h) hoặc chiều tà (từ 17h) để chiêm ngưỡng cảnh bình minh và hoàng hôn trên đèo. Những khoảnh khắc này sẽ khiến cảnh quan Hải Vân Quan thêm phần huyền bí và lôi cuốn.
Bạn nên đến Hải Vân Quan vào dịp mùa khô từ tháng 3 đến tháng 8. Ảnh: Rakesh Shah
2.2 Đường đến Hải Vân quan
Hải Vân Quan mở cửa đón khách cả ngày và hoàn toàn miễn phí. Nếu bạn đang lên kế hoạch du lịch Huế và muốn khám phá di tích huyền bí này, bạn có thể lựa chọn xe máy hoặc ô tô để tận hưởng hành trình thú vị.
Xuất phát từ kinh thành Huế, bạn di chuyển qua cung đường An Dương Vương – Nguyễn Tất Thành đến thị xã Hương Thủy. Tiếp theo, tiếp tục đi theo Quốc lộ 1A khoảng 60km, rẽ trái tại quán Cafe Bình Châu và di chuyển thêm một đoạn ngắn để đến Hải Vân Quan.
Đường đến Hải Vân Quan nằm trọn trong khung cảnh núi đồi hùng vĩ. Ảnh: _im.rot_
2.3 Khám phá Hải Vân quan
2.3.1 Chiêm ngưỡng pháo đài cổ trên Hải Vân quan
Hải Vân Quan được xem là một đỉnh cao kiến trúc quân sự của nước ta. Nằm tại vị trí chiến lược hiểm yếu, Hải Vân Quan được xây dựng với ba cửa quan độc đáo:
– Cửa Trước (Cổng chính): Nhìn về phía Thừa Thiên với dòng chữ “Hải Vân Quan”. Đây cũng là cửa lớn nhất tại di tích này, cao 15 thước, dài 17 thước 1 tấc, bề ngang 17 thước.
– Cửa Sau: Hướng về Quảng Nam, ghi dòng chữ “Thiên Hạ Đệ Nhất Hùng Quan”. Chiều cao 15 thước, dài 11 thước, bề ngang 18 thước 1 tấc.
– Cửa Tò: Là cửa nhỏ nhất của Hải Vân Quan, chỉ cao 10 thước 8 tấc, bề ngang 8 thước 1 tấc.
Dòng chữ Hải Vân Quan khắc bằng Hán tự trên cổng chính. Ảnh: VNExpress 
Lối đi qua cửa phụ Hải Vân Quan, tại đây có thể thấy cảng Tiên Sa – bán đảo Sơn Trà ở phía Nam và vịnh Lăng Cô đẹp như tranh vẽ ở phía Bắc. Ảnh: VNExpress
Vào thời Minh Mạng, công trình này đã được trang bị với 5 cỗ súng quá sơn bằng đồng, 200 ống phun lửa, 100 cây pháo thăng thiên và thuốc đạn. Với sự tàn phá của chiến tranh và thời gian trôi qua, tường lũy và cửa quan đều đã đã trải qua nhiều hư hại, tuy nhiên đã được trùng tu lại theo những dấu tích khảo cổ, ảnh tư liệu.
Nhà vũ khố, nhà trú sở đã được phục dựng lại. Ảnh: VNExpress 
Hai Công trình nhà vũ khố ba gian (bên trái) và nhà trú sở là nơi cất giữ, bảo quản vũ khí của triều đình và làm nơi nghỉ ngơi, làm việc của lính gác. Ảnh: VNExpress 
Toà nhà trú sở nhìn từ cổng chính Hải Vân Quan. Căn nhà có ba gian, xây tường gạch vâu ban, mái ngói, trụ gỗ có đế đá. Ảnh: VNExpress 
Bên trong nhà trú sở nhìn ra cửa chính. Ảnh: VNExpress
2.3.2 Ngắm biển Lăng Cô
Dưới chân đèo Hải Vân, bạn sẽ khám phá vẻ đẹp tuyệt vời của vịnh biển Lăng Cô nằm cách thành phố Huế khoảng 70km và thành phố Đà Nẵng hơn 30km. Với một bên là bờ biển tinh khôi, một bên là đầm phá hữu tình và nền núi xanh ngắt, vịnh Lăng Cô hình thành một bức tranh thiên nhiên tuyệt vời mà không ai muốn bỏ lỡ cơ hội ngắm nhìn. Đây là điểm dừng chân lý tưởng cho những người muốn thư giãn và tận hưởng vẻ đẹp hòa mình giữa biển cả và non nước tại miền Trung Việt Nam.
Vịnh Lăng Cô xinh đẹp nhìn từ Hải Vân Quan lung linh khi chiều tà. Ảnh: VNExpress 
Từ pháp đài cổ, bạn có thể chiêm ngưỡng toàn bộ không gian xinh đẹp mở ra trước mắt. Ảnh: Tâm Lê Văn
2.3.3 Chinh phục con đường thiên lý Bắc – Nam
Tại Hải Vân Quan, bạn không chỉ có cơ hội khám phá lịch sử mà còn có dịp check-in tại đường thiên lý Bắc-Nam, một con đường bộ xuyên trục dài nhất của Việt Nam từ thời xa xưa. Con đường này còn được gọi là đường cái quan do thời xa xưa đây là đường lớn dành cho quan đi dân thường ít được sử dụng.
Đoạn đường đèo Hải Vân đi qua thành lũy kiên cố khi nhìn từ bên trên. Ảnh: Danangtv
2.3.4 Ngắm đèo Hải Vân
Đèo Hải Vân dài 21km, cao 500m so với mực nước biển, không chỉ là một trong những cung đường đèo đặc biệt của Việt Nam mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên. Mặc dù không phải là con đường đèo cao nhất hay dài nhất, nhưng đèo Hải Vân lại thu hút du khách nhờ cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, nơi có những ngọn núi cao vươn lên và biển xanh vẫy gọi phía dưới, tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp, khó nơi nào sánh kịp.
Hải Vân Quan, với hình ảnh cổng thành uy nghi, vẫn giữ được vẻ đẹp hùng dũng qua thời gian như một tấm khiên bảo vệ non sông. Đến đây, du khách không khỏi bồi hồi khi chiêm ngưỡng một di tích lịch sử quan trọng đã tồn tại qua nhiều thế kỷ.